Trafik Kazası Sonrası Yapılması Gerekenler

Trafik kazası sonrası ilk dakikalar hem can güvenliği hem de hukuki haklarınız açısından kritik önem taşımaktadır. Bir kaza yaşadığınızda doğru adımları atmazsanız, tazminat haklarınızı kaybedebilir veya beklenmedik sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Özellikle yaralanma veya ölüm durumlarında 112'yi aramak ve gerekli güvenlik önlemlerini almak hayati önem taşımaktadır.

Kaza Anında Yapılması Gerekenler

Kaza gerçekleştiği anda öncelikle sakin olmaya çalışmalısınız. Panik ve öfke, doğru kararlar almanızı engelleyebilmektedir. Trafik kazası sonrası ilk yapmanız gereken, aracınızın kontağını kapatmaktır. Bu, olası bir yangın veya patlama riskini azaltmaktadır.

Kaza yerinde güvenliği sağlamak da oldukça önemlidir. Reflektör veya ışıklı işaret cihazları kullanarak diğer sürücüleri uyarın. Mümkünse araçları trafiği engellemeyecek güvenli bir alana çekin. Ambulans, kaza alanına 30 metreden yakına park edilmemelidir. Özellikle yakıt sızıntısı fark edildiğinde hemen 110 İtfaiye'yi aramalısınız.

Trafik kazası sonrası yaralının durumunu etkileyen faktörlerden biri de kaza bilgisinin hızlı iletilmesidir. Eğer kazada yaralanma varsa, hemen 112 Acil Servis'i aramalısınız. 112'yi ararken şu bilgileri vermeye hazırlıklı olun:

• Bulunduğunuz yerin açık adresi
• Yaralının yaşı, cinsiyeti ve durumu
• Yaralanmanın türü ve şiddeti

Adresi bilmiyorsanız, yakınınızdaki herkes tarafından bilinen bir bina adını (okul, cami gibi) referans noktası olarak belirtin. Acil servis aramalarının %95'inin asılsız olduğunu unutmayın ve gereksiz aramalardan kaçının.

Trafik kazası türüne göre yapılması gerekenler değişmektedir. Eğer kaza sadece maddi hasarla sonuçlandıysa ve taraflar anlaşabiliyorsa, "Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı" doldurulmalıdır. Ancak ölümlü, yaralanmalı veya alkollü sürücü gibi durumlarda bu tutanak tutulmaz ve kaza derhal polise bildirilmektedir.

Yaralanmalı kazalarda, vücudunuzda kanama veya ağrı olup olmadığını kontrol edin. İlk yardım bilginiz varsa ve kendinizden eminseniz yaralılara yardım edin, değilse ambulans ekibi gelene kadar yaralıyı hareket ettirmeyin. Trafik kazalarında kırık riski yüksektir. Bu sebeple, yanlış müdahale durumu kötüleştirebilmektedir.

Ambulans geldiğinde, yaralının alerjisi varsa mutlaka belirtin. Sağlık ekibinin taleplerine yardımcı olun. Kaza sonrasında sigorta işlemleri için kazaya dair fotoğraflar çekmek ve kazaya karışan diğer sürücülerin bilgilerini almak önemlidir.

Kaza Türüne Göre İlk Müdahale

Farklı trafik kazası sonrası ilk müdahale yöntemleri, kazanın türüne göre değişmektedir. Her kaza tipi farklı yaralanmalara yol açabileceğinden, doğru müdahale hayat kurtarıcı olabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü raporlarına göre, trafik kazalarından kaynaklı ölümlerin çoğunluğu yaralı hastaneye ulaşamadan önce meydana gelmektedir.

Trafik kazası türleri ve gerektirdikleri müdahaleler şöyle sıralanabilir:

Trafik kazası sonrası ilk dakikalarda yapılacak müdahaleler "altın saatler" olarak adlandırılmaktadır. Bu nedenle, Devlet acil yardım hizmetleri polis, itfaiye ve ambulans üçlüsü aracılığıyla koordineli şekilde müdahale etmelidir. Ayrıca, kaza sonrası ilk müdahale zinciri şu şekildedir:

• Kazazedelerin kendi kendilerine ya da üçüncü kişiler tarafından ilk müdahale
• Acil yardım bilgi sistemine bilgi aktarımı
• İlk yardım görevlilerinin müdahalesi
• Ambulansta yapılan tıbbi müdahale
• Hastanede travma tedavisi
• Rehabilitasyon amaçlı psikolojik destek.

Sonuç olarak, kaza türüne uygun müdahale yöntemlerini bilmek ve uygulamak ölüm riskini azaltabilmektedir. Bu nedenle her vatandaşın temel ilk yardım eğitimi alması önemlidir.

Kaza Tespit Tutanağı ve Belgeler

Belgeler ve tutanaklar, trafik kazası sonrası hukuki süreçlerin temelini oluşturmaktadır. Kaza Tespit Tutanağı, maddi hasarlı trafik kazalarında tarafların kendi aralarında anlaştıkları ve trafik polisini beklemeden düzenleyebildikleri resmi bir belgedir. Bu tutanak, sigorta işlemlerinin sorunsuz ilerleyebilmesi için kritik öneme sahiptir.

Ancak her durumda Kaza Tespit Tutanağı geçerli değildir. Aşağıdaki durumlarda bu tutanağı düzenleyemezsiniz:

• Yaralanma veya ölüm durumlarında
• Sürücü belgesi olmayan veya yetersiz sürücü belgesiyle araç kullanıldığında
• Sürücüde alkol veya akıl sağlığı şüphesi olduğunda
• Kamu kurumlarına ait eşyada zarar meydana geldiğinde
• Sadece üçüncü kişilere ait eşyalara zarar geldiğinde
• Kazaya karışan araçlardan birinin trafik sigortası olmadığında

Trafik kazası sonrası ihtiyaç duyacağınız belgeler, kazanın türüne göre değişir. Maddi hasarlı kazalarda gerekli belgeler şunlardır: Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı ve hak sahibine ait banka hesap bilgileri (IBAN). Tutanağın kazadan sonra en geç 5 iş günü içinde sigorta şirketine iletilmesi zorunludur. Bu süre geçirildiğinde sigorta hakları kaybedilebilmektedir.

Tutanak doldurulurken, kazanın yeri, tarihi, saati, araçların ve sürücülerin bilgileri, kaza anının taslağı ve kazayla ilgili görüşler eksiksiz yazılmalıdır. Bununla birlikte, kaza yerinin farklı açılardan fotoğrafları çekilmeli ve araçlar kaza yerinden hareket ettirilmeden önce hasarlar belgelenmelidir.

Trafik kazası tutanağını doldururken her satırın doğru ve eksiksiz doldurulması önemlidir. Tutanaktaki bilgiler değerlendirilirken, tarafların kusur oranları %0, %50 veya %100 olarak belirlenmektedir. Tutanak taraflarca imzalanmazsa geçersiz sayılacaktır. Değer kaybı talebinde bulunacaksanız, ayrıca değer kaybı talep beyanı da sunmanız gerekmektedir.

Tutanak sigorta şirketine ulaştıktan sonra 1 gün içinde Tramer sistemine girişi yapılmaktadır. Bunu takiben, kusur oranlarının belirlenmesinden sonra trafik hasarları 8 iş günü içinde sonuçlandırılmaktadır.

Sigorta ve Hukuki Süreç

Yasal haklarınızı korumanın ilk adımı, trafik kazası sonrası sigorta şirketine başvurmaktır. Dava açmadan önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunmanız kanuni bir zorunluluktur. Sigorta şirketinin 15 gün içinde başvurunuza cevap vermemesi veya taleplerinizi karşılamaması durumunda dava açabilir veya Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurabilirsiniz. Belirtilen süre beklenilmeden dava açılırsa, mahkeme "dava şartı yokluğu" gerekçesiyle davayı usulden reddedebilmektedir.

Yaralanmalı kazalarda adli muayene raporu almanız gerekecektir. Hastaneye kendinizin başvurması mümkün olduğu gibi savcılık, polis veya jandarma tarafından da yönlendirilebilirsiniz. Polis tarafından hazırlanan kaza tespit tutanağı ve soruşturma aşamasında bilirkişi tarafından düzenlenen kusur raporuna göre iddianame hazırlanmaktadır. Sadece maddi hasar oluştuğunda suç uzlaştırmaya tabi olduğundan dosyanız önce uzlaştırma bürosuna gönderilmektedir.

Trafik kazası tazminat hakları konusunda dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. Zorunlu trafik sigortası yalnızca maddi zararları karşılamaktadır ve manevi tazminat ödememektedir. Bunun yanında, kasko poliçesi bulunması durumunda zararınız sigorta şirketi tarafından karşılanır ve kusurlu taraftan tahsil edilmektedir. Destekten yoksun kalma tazminatı (ölüm halinde) kusurlu aracın trafik sigortasından talep edilmektedir. Çarpan araç belliyse tazminat talebi kusurlu aracın sigortasından, değilse güvence hesabından yapılmaktadır.

Sigorta başvurusunda şu belgeler gereklidir:

• Kaza tespit tutanağı veya bilirkişi raporu
• Hastane raporu ve tedavi masrafları faturaları
• Karşı araçlara ait ruhsat ve poliçe örnekleri
• Nüfus cüzdanı örneği ve banka bilgileri

Sigorta şirketine başvuru noter aracılığıyla veya iadeli taahhütlü posta ile yapılmalıdır. Unutmayın ki, sigorta şirketlerinin teklif ettiği tazminat miktarları ile mahkeme kararıyla elde edilecek tutarlar arasında ciddi farklar olabilmektedir. Bu nedenle, alanında uzman bir avukata danışmanız ve haklarınızın tamamını almanız büyük önem taşımaktadır.

Polis ve Sigorta Süreci

Polis müdahalesi, bazı trafik kazası sonrası durumlarda yasal bir zorunluluktur. Özellikle aşağıdaki durumlarda mutlaka polis veya jandarma çağırılmalıdır:

• Ölüm veya yaralanma durumunda
• Sürücünün alkollü olması halinde
• Ehliyetsiz sürüç durumunda
• Kamu malına zarar verildiğinde
• Trafik sigortası olmayan araçların kazaya karışması halinde
• Resmi araçların kazaya karışması durumunda
• Tek taraflı maddi hasarlı kazalarda
• Sürücünün akıl sağlığından şüphelenildiğinde

Polis çağrıldığında düzenlenen kaza tespit tutanağı, sigorta süreci ve olası mahkeme aşamaları için kritik öneme sahiptir. Yaralanmalı kazalarda ek olarak adli muayene raporu alınması gerekmektedir. Tutanak, sigorta şirketleri ve TRAMER'e iletilmektedir. Kusur oranları ise genellikle üç iş günü içinde belirlenmektedir. Sigorta şirketleri kusur oranlarını %0, %50 veya %100 olarak değerlendirmektedir. Anlaşmazlık durumunda dosya Kaza Kusur Değerlendirme Komisyonu’na iletilmekte ve itirazlar doğrultusunda yeniden inceleme yapılabilmektedir. Bu belgelerin doğru ve zamanında hazırlanması, tazminat sürecinin sağlıklı işlemesi ve hak kaybı yaşanmaması açısından büyük önem taşımaktadır.

Sonuç olarak, yolda her an beklenmedik durumlarla karşılaşabilirsiniz. Bu nedenle, trafik kazası sonrası yapılması gerekenleri önceden bilmek ve hazırlıklı olmak sizi zor durumlardan kurtarabilmektedir. Kazaların önlenmesi için dikkatli araç kullanmak ve trafik kurallarına uymak en önemlisi olsa da, her ihtimale karşı bu bilgileri aklınızda tutmanız ve acil durum çantanızı her zaman aracınızda bulundurmanız sizin ve sevdiklerinizin güvenliği için kritik öneme sahiptir.

Sık Sorulan Sorular