Zorunlu Trafik Sigortası ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Zorunlu trafik sigortası, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre her araç sahibinin yaptırması gereken yasal bir zorunluluktur. Bu sigorta, aracınızla kaza yapmanız durumunda karşı tarafa verdiğiniz maddi ve bedeni zararları güvence altına almaktadır.
Bu yazımızda, araç sahiplerinin en çok merak ettiği soruları detaylı bir şekilde cevaplayacağız.
Zorunlu Trafik Sigortası Nedir ve Neden Gereklidir?
Zorunlu Trafik Sigortası, motorlu araç sahipleri için devlet tarafından zorunlu tutulmuş bir sigorta türüdür. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile belirlenen bu sigorta, kazalarda karşı tarafa verilen maddi ve bedensel zararları karşılamaktadır.
Bu sigorta, kaza sonrası mali yükü hafifletmekte ve karşı tarafın aracındaki hasarı, yaralanma veya ölüm durumunda tazminat ödemelerini kapsamaktadır. Kendi aracınızı güvenceye almak için kasko sigortası yaptırmanız gerekmektedir. Bununla birlikte, sigortasız trafiğe çıkmak yasaktır. Ceza ödeme, araç bağlama ve otoparka çekilme gibi yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz.
Zorunlu Trafik Sigortası Nasıl Yapılır?
Zorunlu trafik sigortası yaptırmak için ihtiyacınız olan temel belgeler, kimlik ve araç ruhsatınızdır. Bu iki belge, sigorta şirketlerinin gerekli bilgilere ulaşması için yeterlidir. Aracınızın plaka numarası, marka, model, kullanım şekli ve araç ruhsatı belge seri numarası gibi bilgiler bu süreçte gerekli olacaktır.
Sigorta poliçesi edinmenin birkaç farklı yolu vardır:
- Sigorta şirketlerinin internet sitelerinden online olarak
- Sigorta acenteleri aracılığıyla yüz yüze
- Banka şubeleri üzerinden
- Telefon ile müşteri hizmetlerini arayarak
- Mobil uygulamalar üzerinden
Online başvurularda genellikle T.C. kimlik numarası, plaka numarası ve e-posta adresi bilgilerinizi girmeniz yeterlidir. Başvuru sonrası farklı sigorta şirketlerinden teklifler alabilmekte ve karşılaştırabilirsiniz.
Ödeme taksitli seçeneklerle yapılabilmektedir. Sıfır araçlar için trafiğe çıkmadan önce, ikinci el araçlarda ise devir işlemi öncesinde sigorta yaptırmak zorunludur. Mevcut sigorta poliçeniz bir yıl süreyle geçerlidir. Bu sebeple, süre sonunda yenilenmesi gerekmektedir. Yenileme işleminizi poliçenizin bitiş tarihinden önce yapmanız önemlidir. Aksi halde gecikme zamları ile karşılaşabilir ve hasarsızlık indiriminden yararlanamayabilirsiniz. Sigorta şirketleri dönemsel kampanyalar sunarak daha uygun fiyatlar sağlayabilmektedir.
Zorunlu Trafik Sigortası Yaptırılmazsa Ne Olur?
Pek çok sürücü için ihmal edilebilecek bir detay gibi görünse de, Zorunlu Trafik Sigortası yaptırmamak ciddi sonuçlara yol açmaktadır. Türkiye'de motorlu taşıt sahibi olan herkesin yasal olarak bu sigortayı yaptırması zorunludur.
Zorunlu Trafik Sigortası yaptırmamak ciddi sonuçlar doğurmaktadır. 2025 yılı itibarıyla 993 TL ceza uygulanmakta, ilk 15 gün içinde ödenirse %25 indirim yapılmaktadır. Gecikme durumlarında da her 30 gün için %5'lik artışla en fazla %50'ye kadar ulaşabilen ek prim cezaları uygulanmaktadır.
Trafik kontrollerinde sigortasız araçlar trafikten men edilmektedir. Bununla birlikte çekiciyle otoparka götürülmekte ve masrafları araç sahibi ödemektedir. Ayrıca araç muayene istasyonları, işlem yapmadan önce geçerli bir trafik sigortanızı kontrol etmekte ve sigortanız yoksa araç muayene randevusu alamazsınız. Bunun yanı sıra, park halindeki sigortasız araçlar bile tespit edildiğinde bağlanabilmektedir. Trafik polisleri, plaka sorgulama sistemleri sayesinde park halindeki araçları kontrol edebilmektedir.
Sigortasız araç kullanmanın en büyük risklerinden biri ise kaza yapma durumudur. Böyle bir durumda:
- Karşı tarafa verilen tüm maddi ve bedeni zararları kendi cebinizden ödemek zorunda kalırsınız.
- Yasal davalarla karşılaşabilirsiniz.
- Karşı tarafın sigorta şirketi, ödediği tazminatları rücu hakkıyla sizden talep edebilmektedir.
Sonuç olarak, Zorunlu Trafik Sigortası bir zorunluluk olmanın ötesinde, sizi ve trafikte karşılaşacağınız diğer kişileri korumak için tasarlanmış önemli bir kalkan görevi görmektedir. Sigortanızı zamanında yaptırarak hem yasal yükümlülüklerinizi yerine getirmiş hem de olası kazalarda karşılaşabileceğiniz büyük mali yükümlülüklerden korunmuş olursunuz.
Zorunlu Trafik Sigortası Teminatları ve Kapsamı Nelerdir?
Zorunlu Trafik Sigortası temel olarak üç ana teminat içermektedir:
- Maddi Zararlar Teminatı: Kazalarda karşı tarafın aracında ve diğer üçüncü şahısların mallarında oluşan hasarları karşılamaktadır. 2025 yılı için araç başına 200.000 TL, kaza başına 400.000 TL limitlerle sınırlıdır.
- Sağlık Giderleri Teminatı: Kazada yaralanan kişilerin tedavi masraflarını kapsamaktadır. Kişi başına 2.700.000 TL'ye kadar güvence sağlamaktadır.
- Sakatlanma ve Ölüm Teminatı: Kaza sonucu oluşan sürekli sakatlık veya ölüm durumlarında, yaralının veya ölen kişinin yakınlarına ödenecek tazminatları içermektedir.
Teminat limitleri araç türüne göre farklılık göstermektedir.
- Otomobiller için kaza başına sağlık gideri teminatı 13.500.000TL
- Otobüsler için (31+ koltuk) bu miktar 31.590.000 TL
Zorunlu Trafik Sigortası, kazalarda karşı tarafa verilen zararları karşılamaktadır. Ayrıca teminat limitleri poliçe fiyatlarını etkilemektedir. İhtiyari Mali Mesuliyet (İMM) teminatı, sigorta limitlerini aşan zararları ve manevi tazminat taleplerini karşılamaktadır. Ferdi Kaza teminatı sürücü ve yolcuların vefat veya sakatlık durumlarını güvence altına almaktadır.
Sonuç olarak, Zorunlu Trafik Sigortası, kazalarda karşı tarafın yaşayabileceği maddi ve bedensel zararlar için önemli bir güvence sağlamaktadır. Bu teminatların kapsamını bilmek, olası bir kaza durumunda nasıl bir korumaya sahip olduğunuzu anlamanız açısından kritik öneme sahiptir.
Zorunlu Trafik Sigortası Gecikirse Ne Olur?
Bu durumda önemli mali yaptırımlar ve güvenlik riskleriyle karşı karşıya kalırsınız. Sigorta poliçenizin süresi bittikten sonra yenileme işlemini geciktirdiğinizde, gecikme süresi arttıkça ceza tutarı da katlanarak artmaktadır.
Gecikme süresine göre uygulanan ceza oranları şu şekildedir:
- 1 aylık gecikme: %5 gecikme zammı
- 2 aylık gecikme: %10 gecikme zammı
- 3 aylık gecikme: %15 gecikme zammı
- 4 ay ve üzeri gecikme: Her ay için ilave %5 zam
Bununla birlikte, gecikme zammı en fazla %50 oranına kadar yükselebilmektedir. Bu zamlar doğrudan zorunlu trafik sigortası fiyatları üzerine eklenmekte ve ödemek zorunda olduğunuz tutarı önemli ölçüde artırmaktadır.
Zorunlu Trafik Sigortası süresinin dolması veya yenilenmemesi, gecikme zammı eklenmesine ve primlerin yükselmesine neden olmaktadır. Ayrıca, sigortasız araçla trafikte yakalanmak aracınızın trafikten men edilmesine yol açmaktadır. Bu sebeple aracınızı geri almak için ek masraflar ödemeniz gerekmektedir. En büyük risk ise, sigorta süresi dolmuş bir araçla kaza yapmanız durumunda tüm maddi ve bedeni hasarların sigorta güvencesi dışında kalmasıdır. Bu nedenle poliçenizin bitiş tarihini takip edip zamanında yenilemek oldukça önemlidir.
Trafik Sigortası Fiyatları Neye Göre Belirlenir?
Araç sahipleri sıklıkla "Araç sigortam neden bu kadar yüksek?" sorusunu sormaktadır. Zorunlu Trafik Sigortası fiyatları, standart bir tarifeden ziyade çeşitli faktörlere bağlı olarak kişiye özel hesaplanmaktadır. Bununla birlikte, şirketlerin risk değerlendirme kriterleri ve kampanyaları farklılık gösterdiğinden, aynı araç için çok farklı fiyatlar sunabilmektedirler.
2017 yılına kadar sigorta şirketleri fiyatları serbestçe belirliyordu. Ancak bu tarihten sonra tavan fiyat uygulamasına geçilmiştir. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen üst limitleri aşmamak kaydıyla şirketler fiyatlandırma yapabilir hale geldi.
Bununla birlikte, hasar geçmişinde 7 kademeli bir sistem uygulanmaktadır. Trafiğe ilk çıkan araç için 4. basamaktan başlanmaktadır. Hasarsız geçen her yıl bir üst kademeye yükselirken, kaza yapıldığında alt kademeye düşülmektedir. 7. basamak en avantajlı iken, 1. basamakta en yüksek primler ödenmektedir.
Aracın kullanıldığı il de önemli bir faktördür. Kaza oranının yüksek olduğu şehirlerde sigorta primleri daha yüksektir. Örneğin, İstanbul'daki bir araç için ödenen prim ile Kilis'teki bir araç için ödenen prim arasında ciddi fark olabilmektedir.
Öte yandan, aracın yaşı, modeli ve markası da fiyatlandırmayı etkilemektedir. Daha yüksek motor hacmine sahip ve performanslı araçlar genellikle daha yüksek primlerle sigortalanmaktadır. Ayrıca, sürücünün yaşı ve deneyimi de risk değerlendirmesinde rol oynamaktadır. Genç ve deneyimsiz sürücüler, daha yüksek risk grubunda değerlendirildi için daha yüksek prim ödemektedirler.
Araç Değişimi ve Satışında Trafik Sigortası Nasıl İşler?
Araç alım satım işlemlerinde Zorunlu Trafik Sigortası ile ilgili yeni düzenlemeler, alıcıların satıştan önce geçerli bir sigorta yaptırmasını zorunlu kılmaktadır. Artık ikinci el araç alımlarında, satıştan önce sigorta yapılmadan işlem gerçekleştirilememektedir.
Peki, aracınızı sattığınızda mevcut sigortanıza ne olur? Zorunlu Trafik Sigortası araç satışı durumunda otomatik olarak iptal edilmekte ve yeni sahibine devredilememektedir. Bu sebeple, poliçeniz geçerliliğini yitirmektedir. Ancak, kullanılmayan süre için prim iadesi almanız mümkündür.
Bu düzenleme, sigorta sektörüne birçok olumlu katkı sağlamaktadır. Eski poliçelerdeki 15 günlük ek koruma süresi kalkarak, yeni araç sahibinin sigortasız trafiğe çıkması engellenmektedir. Bu sebeple sigortasız araç kullanımı azalmaktadır.
Trafik Sigortası ve Diğer Araç Sigortaları Arasındaki Farklar Nelerdir?
Araç sahipleri genellikle farklı sigorta türlerini karıştırmaktadır. Zorunlu Trafik Sigortası ve kasko en yaygın araç sigortalarıdır. Ancak aralarında önemli farklar bulunmaktadır.
En temel fark, Zorunlu Trafik Sigortası yasal bir zorunlulukken, kasko tamamen isteğe bağlıdır. Trafiğe çıkan her araç için trafik sigortası şarttır, aksi takdirde cezai yaptırımlarla karşılaşılmaktadır.
Kapsam açısından ise bu iki sigorta türü birbirini tamamlamaktadır. Zorunlu Trafik Sigortası sadece kazalarda karşı tarafa verilen maddi ve bedeni hasarları karşılamaktadır. Kasko kendi aracınızda oluşan hasarları güvence altına almaktadır. Yani:
- Trafik sigortası → Karşı tarafın zararını karşılamaktadır
- Kasko → Sizin aracınızın zararını karşılamaktadır.
Öte yandan, kasko sadece kaza durumlarında değil, çalınma, yanma, doğal afetler ve park halindeyken oluşan hasarlar gibi geniş bir koruma sunmaktadır. Zorunlu Trafik Sigortası ise yalnızca trafik kazalarında geçerlidir.
Teminat limitleri açısından Zorunlu Trafik Sigortası teminat limitleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmekte ve tüm şirketler için standarttır. Kasko teminatları ise poliçe kapsamına göre genişletilebilmekte veya daraltılabilmektedir.
Zorunlu trafik sigortası fiyatları belirlenirken standart kriterler kullanılmakta ve fiyat aralığı sınırlıdır. Kasko primleri ise aracın değeri, yaşı, modeli ve seçilen teminatlar gibi daha çok faktöre bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.
Ayrıca, trafik sigortasının iptali sadece belirli koşullarda mümkünken (örneğin araç satışı), kasko poliçesini istediğiniz zaman iptal edebilirsiniz.
