Ekspertiz Raporu: Nedir, Nasıl Alınır, Ne Kadar Sürer?

Ekspertiz Raporu Nedir?

Ekspertiz raporu, bir malın değerini ölçmeye yarayan, uzman kişiler tarafından hazırlanan detaylı bir değerlendirme belgesidir. Bu belgeler, malın mevcut durumu hakkında kapsamlı bilgiler sunmakta ve olası sorunları ortaya çıkarmaktadır. Uzmanlık alanına bağlı olarak farklı sektörlerde kullanılmaktadır. Özellikle otomotiv ve gayrimenkul sektörlerinde yaygın olarak tercih edilmektedir.

Sonuç olarak, ekspertiz raporu hem alıcıyı hem de satıcıyı korumak için oldukça önemlidir. Bu rapor, malın gerçek durumunu ortaya koymakta ve tarafların doğru kararlar almasını sağlamaktadır. Bu nedenle, özellikle yüksek değerli mal alımlarında bu raporu almak, maddi ve manevi kayıpların önüne geçmek için en etkili yöntemdir.

Neden Gereklidir?

Araç veya konut alırken karşılaşabileceğiniz risklere karşı en güçlü kalkanınız ekspertiz raporudur. Aldığınız malın bilinmeyen sorunlarını ortaya çıkararak, sizi maddi ve manevi kayıplardan korumaktadır. Ekspertiz raporları, bu bilinmezliği ortadan kaldırarak, satın alma sürecini daha güvenli hale getirmektedir.

Bu raporunun en temel faydası, malın mevcut durumu hakkında detaylı bilgi sunmasıdır. Özellikle ikinci el araçlarda, aracın mekanik, elektronik, kaporta ve iç mekan durumunu göstererek, alıcının tam bilgiye sahip olmasını sağlamaktadır. Böylece alıcı, aracın genel durumunu bilerek bilinçli bir karar verebilmektedir. Araba ekspertiz raporu, mevcut ve potansiyel sorunları tespit ederek, alıcının hangi bakım ve onarımlara ihtiyaç duyulacağını önceden bilmesine olanak tanımaktadır.

Ekspertiz ne demek sorusunun pratik yanıtı, aslında "güvence" demektir. 2020 yılında Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğe göre, 8 yaşını geçmemiş ve 160 bin kilometrenin altındaki araçlar için ekspertiz raporu zorunlu hale getirilmiştir. Bu zorunluluk, tüketicileri korumak için atılmış önemli bir adımdır. Ekspertiz raporu sorgulama işlemi ile:

• Pazarlık gücünüz artar ve daha uygun fiyatlarla alım yapabilirsiniz.
• Gelecekteki bakım ve onarım masraflarını önceden tahmin edebilirsiniz.
• Yasal olarak geçerli bir belge edinmiş olursunuz.
• Alım sürecinde dolandırıcılık ve yanıltıcı bilgilerden korunursunuz.

Gayrimenkul sektöründe ekspertiz raporu büyük önem taşımaktadır. Konut kredisi almak isteyenler için bu rapor zorunludur. Çünkü bankalar, evin gerçek değerini belirlemek için bu rapora ihtiyaç duymaktadırlar. Ayrıca, tapu devir işlemlerinin gerçek bedeller üzerinden yapılmasını sağlayarak, tapu harcı ve emlak vergisinin doğru miktarlarda ödenmesine yardımcı olmaktadır.

Sigorta sektöründe ise, trafik kazası veya doğal afet gibi durumlarda sigorta eksperleri tarafından hazırlanmaktadır. Bu raporlar, hasarın tespiti ve tazminat ödemesi için kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra, ekspertiz raporları fotoğraf ve videolarla desteklenmekte, böylece raporun güvenilirliği artırılmaktadır.

Nasıl Alınır?

Yetkili servislere başvurmak, atılacak ilk adımdır. Bu süreç, özellikle ikinci el araç alımında büyük önem taşımaktadır. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) kriterlerine göre yetkilendirilmiş merkezler, 13 Şubat 2018 tarihinden bu yana zorunlu hale gelen araba ekspertiz raporlarını düzenlemektedir.

İkinci el araç almadan önce yetkili servislere başvurarak uzman eksperlerin özel ekipmanlarla yapacağı detaylı incelemeyi talep etmek önemlidir. Bu ekspertiz sürecinde fren, süspansiyon, yanal kayma, dyno ve diagnostik testler gibi teknolojik cihazlarla aracın dört tekerleğinin sıkma gücü, amortisörlerin durumu ve araç beynindeki hata kodları kontrol edilmektedir. Ayrıca, kaporta ve boya kontrolleri de teknolojik cihazlarla yapılmaktadır. Böylece aracın gelecekte masraf çıkarabilecek parçaları da raporlanmaktadır.

Bunun yanı sıra, ekspertiz ne demek sorusunun cevabını pratik olarak deneyimlemek için şu adımları takip edebilirsiniz:

1. Size en uygun paketini seçin.
2. Aracınızla birlikte ekspertiz merkezine gidin.
3. Testler yapılırken gerekli sorgulamalar (tramer, vergi, ceza borçları) da gerçekleştirilmektedir.
4. Tüm işlemler tamamlandıktan sonra yazılı rapor teslim edilmektedir.

Ayrıca e-Devlet üzerinden de ekspertiz raporu sorgulama işlemi yapabilirsiniz. E-Devlet'e giriş yaptıktan sonra "trafik poliçe ve hasar bilgileri sorgula" yazarak, aracın hasar bilgilerine ücretsiz ulaşabilirsiniz. Genel olarak, ekspertiz işlemi yaklaşık 45 dakika sürmektedir. Raporun geçerlilik süresi 6 ay ile 1 yıl arasında değişiklik göstermektedir.

Son olarak, 2022 yılından itibaren ikinci el araç satışı yapan kişilerin, satıştan en fazla 3 gün önce ekspertiz raporu alarak bunu notere ibraz etmesi zorunlu hale getirilmiştir.

Ekspertiz Süresi Ne Kadardır?

Araç ekspertiz raporu süreci, seçilen pakete göre 20 ila 60 dakika arasında değişmektedir. Ancak, raporun hazırlanması ortalama 3 iş günü sürebilirken bazı merkezlerde aynı gün teslimat da mümkündür.

15 Ağustos 2020 tarihinde yayınlanan yönetmeliğe göre, ekspertiz raporu resmi belge niteliği taşıyabilmesi için en fazla 3 günlük olmalıdır. Yani bir araç satışı yapılacaksa, raporun satıştan en fazla 3 gün önce alınmış olması gerekmektedir. Eskiden belirli bir geçerlilik süresi yokken, yeni düzenleme ile bu konu netlik kazanmıştır.

Genel kullanım açısından bakıldığında ise raporun geçerlilik süresi farklılık gösterebilmektedir:

• Bireysel kullanımlarda genellikle 6 ay ile 1 yıl arasında kabul edilmektedir.
• Konut kredisi için hazırlanan ekspertiz raporları için bu süre yaklaşık 3 ay civarındadır.
• Aracın aktif kullanımı, rapor süresini etkileyen önemli faktörlerden biridir.

Raporu sorgulama işlemi yapıldığında, güncelliği kontrol edilmelidir. Özellikle ikinci el araç alımlarında, güncel bir rapor aracın mevcut durumunu yansıtması açısından kritik öneme sahiptir. Şayet rapor geçerliliğini yitirmişse, yeni bir ekspertiz yaptırmak en doğru seçim olacaktır.

Sonuç olarak, ekspertiz raporu ikinci el araç alımında hem yasal bir zorunluluk hem de sizin için büyük bir güvencedir. Özellikle 2022 yılından bu yana zorunlu hale gelmiştir. Bu raporlar, satın almayı düşündüğünüz aracın tüm detaylarını göstererek, sizi olası maddi kayıplardan korumaktadır. Ayrıca ekspertiz işlemi ortalama bir saatinizi almaktadır. Bu sebeple, kısa süre sonrasında elde edeceğiniz kapsamlı bilgiler, araç alım kararınızı sağlam temellere dayandırmanızı sağlar.

Sık Sorulan Sorular