Araç Sigortası Tazminat Türleri Nelerdir?

Araç Sigortası Tazminatı Nedir?

Araç sigortası tazminat türleri konusuna girmeden önce, tazminatın temel tanımını anlamak gerekmektedir. Kısaca; belirli ya da beklenmedik hasarları veya kayıpları karşılamak için yapılan ödemedir. Bu, sigorta poliçesi kapsamında oluşan zararlar için sigorta şirketinden talep edilen resmi bir ödeme talebidir.

Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası olarak da bilinen trafik sigortası, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları karşılamak amacıyla oluşturulmuş bir zarar sigortasıdır. Bu sigorta, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 91. maddesine göre tüm araç sahiplerinin yaptırması zorunlu olan bir sigorta türüdür. Özellikle, bir motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne, yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebep olması durumunda, araç işleteninin sorumluluğunu belirli limitler dahilinde üstlenmektedir.

Araç sigortası tazminatları üç temel bölümden oluşmaktadır.

• Ölüm veya yaralanma nedeniyle maddi tazminat
• Tedavi giderleri
• Hasar tazminatı

Sigorta şirketi, hak sahibinin kaza ve zarara ilişkin gerekli belgeleri ilettiği tarihten itibaren sekiz iş günü içinde poliçede belirlenen sınırlar dahilinde tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ayrıca, tazminat tutarı, kazaya karışan tarafların kusur oranına ve zarar türüne göre belirlenmektedir. Eğer oluşan zarar sigorta limitlerini aşarsa, kalan kısmın ödenmesi sigorta ettirenin sorumluluğundadır. Bu durumda, İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası gibi ek sigortalar devreye girebilmektedir. Bu sigorta, trafik sigortasının limitlerini aşan hasarları karşılayabilmektedir.

Sonuç olarak, araç sigortası tazminatı, trafik kazalarından kaynaklanan maddi ve bedensel zararları karşılamak için tasarlanmış, yasal çerçeve içinde belirlenmiş bir ödeme sistemidir. Her araç sahibi için zorunlu olan bu sistem, toplumsal riski paylaştırarak bireyleri finansal yükten korumaktadır.

Araç Sigortası Tazminat Türleri Nelerdir?

Türkiye'deki yasal düzenlemelere göre araç sigortası tazminat türleri iki ana başlık altında incelenmektedir. Maddi ve manevi tazminatlar. Bu sınıflandırma, sigorta kapsamında karşılanabilecek zararların doğru anlaşılması için önemlidir.

Maddi Tazminat

Maddi tazminat, araç sigortası tazminat türleri arasında en sık karşılaşılan türdür. Kaza sonrası somut ve ölçülebilen kayıpları karşılamak için ödenmektedir. Maddi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmeyi ve kazanç kaybını telafi etmeyi amaçlamaktadır. Bu tazminat türü, nesnel hesaplamalarla belirlenebilen zararları kapsamaktadır. Kişinin ekonomik durumunu kazadan önceki haline getirmeyi hedeflemektedir.

Maddi tazminat kapsamında karşılanacak zararlar oldukça geniştir. Bazı özel ihtiyaçları da kapsamaktadır.

• Araç hasarları ve değer kaybı tazminatı
• Kaza sonucu oluşan tedavi giderleri
• İş göremezlik nedeniyle yaşanan gelir kayıpları
• Kalıcı sakatlık durumunda ortaya çıkan ekonomik kayıplar
• Tedavi sürecinde oluşan ulaşım masrafları
• Bakıcı giderleri
• Protez ihtiyaçları

Trafik sigortası kapsamında maddi tazminat hesaplanırken birtakım faktörler göz önünde bulundurulmaktadır. Özellikle kazada kusur oranı büyük önem taşımaktadır. Kusur oranı arttıkça alınacak tazminat miktarı azalmaktadır. Ancak kusur oranının kesin olarak belirlenmesi için kaza raporu, tanık ifadeleri ve uzman görüşleri gibi delillerin toplandığı kapsamlı bir değerlendirme süreci gerekmektedir.

Araç sigortası şirketleri genellikle kendi belirledikleri limitler dahilinde ödeme yapmayı tercih etmektedirler. Fakat bu miktar gerçek zararı karşılamıyorsa dava yoluyla hak aranabilmektedir. Tazminat ne demek sorusuna cevap arayan sigortalıların bilmesi gereken en önemli nokta, maddi tazminatın sadece gerçekleşmiş ve belgelenebilir zararları kapsadığıdır. Bu nedenle kaza sonrası tüm belgelerin düzenli şekilde toplanması ve saklanması, hak kaybı yaşamamak için özellikle önemlidir. Maddi tazminat talepleri için zamanaşımı süresinin iki yıl olduğunu da unutmamak gerekmektedir.

Manevi Tazminat

Trafik kazalarında yaşanan duygusal ve psikolojik zararları kapsamaktadır. Manevi tazminat, hukuka aykırı bir eylem ya da işlem sonucu kişinin yaşadığı üzüntü, elem ve keder kapsamında meydana gelen zararların karşılığıdır. Bu tazminat türü, somut değil soyut kavramları içermekte ve kişinin yaşadığı travmanın zararlarını kapsamaktadır.

Standart trafik sigortası poliçelerinde manevi tazminat teminatı bulunmamaktadır. Türk Borçlar Kanunu'na göre kaza sonucu meydana gelen manevi kayıplar, trafik sigortasının kapsamında olmadığı için zorunlu trafik sigortası manevi tazminat ödememektedir. Ancak İhtiyari Mali Mesuliyet (İMM) teminatı ile manevi tazminat güvencesi poliçeye eklenebilmektedir. Bu teminat, maddi ve fiziki zararlar ile birlikte manevi hasarlara karşı da tam koruma sağlamaktadır.

Manevi tazminat hakkı, kazanın sonucuna göre farklı kişilere tanınmaktadır. Yaralanmalı trafik kazalarında, yaralanan kişiler kazanın fiziksel ve psikolojik etkilerinden kaynaklanan manevi zararlara karşı tazminat talep edebilmektedir. Bununla birlikte, ölümlü kazalarda ölen kişinin eşi, çocukları, anne-babası gibi birinci derece yakınları da manevi tazminat talebinde bulunabilmektedir. Dolayısıyla, ağır yaralanmalarda sadece kazazede değil, yakınları da manevi tazminat davası açabilmektedir.

Kasko poliçesine eklenen manevi tazminat teminatı, sigortalının sadece maddi kayıplarını değil aynı zamanda psikolojik zararlarını da karşılamayı hedeflemektedir. Kaza sonrası yaşanan stres, korku, kaygı bozuklukları, uyku problemleri ve depresyon gibi psikolojik sorunlar bu kapsamda değerlendirilmektedir. Ayrıca kişinin yaşam kalitesinde meydana gelen düşüşler ve ilişkilerindeki bozulmalar da manevi tazminat kapsamında ele alınabilmektedir.

Tazminat talebinde bulunabilmek için kazanın mağdur üzerinde nasıl bir etki bıraktığının belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle doktor raporları ve psikolojik değerlendirmeler gibi belgeler, manevi tazminat talebinin temelini oluşturmaktadır.

Kısacası, manevi tazminat mağdurun yaşadığı acı ve üzüntünün hafifletilmesi amacıyla ödenmektedir. Araç sigortası kapsamında bu teminatın alınması için poliçeye açıkça eklenmesi şarttır. Aksi takdirde sigorta şirketinin manevi tazminat ile ilgili herhangi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. Hukuki yollarla manevi tazminat talep etmek mümkün olmamaktadır.

Sağlık Giderleri Teminatını

Bu teminat, kaza sonucu yaralanan üçüncü kişilerin tedavi masraflarını, protez organ bedellerini ve bakıcı giderlerini kapsamaktadır. Ancak, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 98. maddesi gereğince, sağlık giderleri teminatı Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sorumluluğundadır.

Sakatlanma Teminatı

Üçüncü kişinin sürekli sakatlığı nedeniyle ileride ekonomik olarak uğrayacağı maddi zararları karşılamak için tasarlanmıştır. Bu teminat, geçici iş göremezlik ve sürekli sakatlık durumlarını içermektedir.

Destekten Yoksun Kalma Teminatı

Üçüncü kişinin ölümü halinde, ölenin desteğinden yoksun kalanların destek zararlarını karşılamaktadır.

İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (Kasko)

Zorunlu sigorta limitlerinin üzerindeki zararları karşılamak üzere tasarlanmıştır.

Sonuç olarak, sigorta poliçenizin hangi teminatları içerdiğini bilmek, olası bir kazada haklarınızı korumak için önemlidir. Sigorta şirketlerinin sunduğu teklif ile mahkeme kararlarının belirlediği tazminat miktarları arasında ciddi farklar bulunabileceğini unutmamalısınız.

Sık Sorulan Sorular